Er wordt, zeker in de herfst en winter veel over gesproken, de noodzaak van voldoende vitamines en mineralen voor een gezond lichaam en voor het verhogen van de weerstand. Maar wie weet nu precies welke vitamines en mineralen er zijn en welk effect ze nu precies hebben op ons lichaam? Of in welke voedingsmiddelen ze zitten? Daarom heb ik hier alle vitamines en mineralen op ’n rij gezet en ook in welke voedingsmiddelen ze voorkomen.
Alle vitamines en mineralen op een rij:
Vitamines zijn onmisbaar zijn voor het lichaam. Ze spelen een belangrijke rol bij de groei en herstel van het lichaam en voor het in stand houden van een goede gezondheid. Vitamines komen van nature voor in onze voeding. Het lichaam kan ze niet of niet voldoende zelf maken.
Er zijn dertien vitamines: vier vetoplosbare vitamines en negen wateroplosbare vitamines. De vetoplosbare vitamines zijn vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K. De vetoplosbare vitamines zitten voornamelijk in het vet van voedingsmiddelen en kunnen in de weefsels van het lichaam worden opgeslagen. De wateroplosbare vitamines zijn vitamine B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11 (foliumzuur) en B12 en vitamine C. Deze vitamines zitten juist in het vocht dat in voedingsmiddelen zit. Het lichaam kan deze wateroplosbare vitamines (met uitzondering van vitamine B12) niet goed vasthouden; veel van deze vitamines verlaten het lichaam via de urine.
Het verschil tussen vitamines en mineralen.
Vitamines en mineralen hebben meer overeenkomsten dan verschillen. In het lichaam zijn beiden onmisbaar bij veel processen. Het belangrijkste verschil tussen vitamines en mineralen is een scheikundig verschil. Vitamines komen uit de levende natuur en kunnen door sommige planten of dieren zelf gemaakt worden, terwijl mineralen uit de dode natuur komen en door planten worden opgenomen uit de aarde en door dieren uit voeding of water. Mineralen zijn, net als vitamines, stoffen die het lichaam niet zelf aan kan maken. Ze zijn onder andere nodig bij de regulatie van enzymen en hormonen. Bekend is dat de mineralen calcium, magnesium, kalium, natrium, chloride, jodium, ijzer, chroom, koper, zink en fosfor essentieel zijn voor een goede gezondheid.
Vitamine A is een vet-oplosbare vitamine, en zorgt voor een goede weerstand. Bij een tekort aan vitamine A zal de weerstand afnemen. Daarnaast speelt vitamine A een belangrijke rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid, tandvlees en haar. Belangrijke bronnen voor vitamine A zijn lever, vis en boter. Daarnaast wordt er in Nederland vitamine A toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Vitamine A is een belangrijk bestanddeel van o.a.Moa Superfood Juice, PureNourish, ARIIX Optimals en BioLean ProXtreme.
Vitamine D is belangrijk voor sterke botten en tanden en bevordert de opname van de mineralen calcium en fosfor in het lichaam. Vitamine D speelt ook een rol bij de instandhouding van de weerstand en bij een goede werking van de spieren. De belangrijkste bron van vitamine D is het zonlicht. Vitamine D wordt onder invloed van zonlicht in de huid aangemaakt. Vitamine D komt uitsluitend voor in voedingsmiddelen van dierlijke herkomst zoals vette vissoorten (bijvoorbeeld paling, zalm en makreel). In Nederland wordt vitamine D aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten toegevoegd. Vitamine D bevordert de opname van calcium en de opbouw van de botten. Een tekort aan vitamine D kan osteoporose of botontkalking veroorzaken. Studies tonen aan dat extra vitamine D, aanvullend op de dagelijkse voeding, het risico op botbreuken verkleint. Wilt u weten of u extra vitamine D nodig hebt? Doe de vitamine D test. Vitamine D is een belangrijk bestanddeel van o.a. ARIIX Magnical-D, XLS Medical Vetbinder en ARIIX Optimal-V, multivitamine.
Vitamine E (tocoferol) is belangrijk voor de weerstand en bij de aanmaak van rode bloedcellen en het in stand houden van spier- en andere weefsels. Vitamine E is een antioxidant: het beschermt de cellen in het lichaam tegen vrije radicalen. Vitamine E komt voor in plantaardige oliën en in plantaardige producten zoals granen, noten, zaden, groenten en fruit. Symptomen van een vitamine E-gebrek zijn bloedarmoede en schade aan de hersenen (hersenverweking). Vitamine E is een belangrijk ingrediënt van ARIIX Optimal-V, Sure2Endure, ARIIX Rejuveniix, XLS Medical Vetbinder en Moa Superfood Juice.
Vitamine K is belangrijk voor de bloedstolling, maar ook voor de botstofwisseling. Pasgeboren baby’s (tot drie maanden) krijgen extra vitamine K om (hersen)bloedingen te voorkomen. Zij kunnen het zelf nog niet voldoende aanmaken. Vitamine K wordt voor een groot deel door de bacteriën in de (dikke) darm gemaakt, vanaf een leeftijd van ongeveer drie maanden. Deze hoeveelheden zijn in de meeste gevallen niet voldoende, zodat aanvulling vanuit de voeding noodzakelijk is. Groene bladgroenten, maar ook melk en melkproducten, vlees, eieren, granen, groenten en fruit bevatten vitamine K. Een tekort aan vitamine K leidt tot een vertraagde bloedstolling en kan bloedingen tot gevolg hebben. Een vitamine K-tekort is zeldzaam en komt voornamelijk voor bij pasgeboren baby’s, mensen met een ernstige opnamestoornis en patiënten die langdurig antibiotica hebben geslikt. Vitamine K is een belangrijk ingrediënt van ARIIX Optimal-V en ARIIX Magnical-D.
Vitamine B1 (thiamine) maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex. Dit zijn wateroplosbare vitamines. Vitamine B1 zorgt voor de verbranding van koolhydraten uit ons voedsel, waardoor we energie krijgen. Daarnaast speelt het ook een rol in het zenuwstelsel. De belangrijkste bronnen van vitamine B1 zijn varkensvlees en graanproducten. Een tekort aan vitamine B1 kan leiden tot problemen aan het zenuwstelsel zoals depressie, een verlaagde irritatiedrempel, concentratieproblemen en geheugenverlies. Andere verschijnselen zijn spierzwakte, verminderde reflexen, verminderde eetlust, gewichtsverlies en maagstoornissen. Vitamine B1 is een belangrijk ingrediënt van ARIIX Optimal-V en Moa Superfood Juice.
Vitamine C (ascorbinezuur), een wateroplosbare vitamine, is in de eerste plaats belangrijk voor een goede weerstand. Daarnaast zorgt het voor gezonde botten, tanden en bloedvaten. Vitamine C is verder een antioxidant en beschermt het lichaam tegen vrije radicalen. Vrije radicalen spelen een rol bij verouderingsprocessen. De belangrijkste bronnen van vitamine C zijn groente, fruit en aardappels. Een tekort aan vitamine C zorgt in de eerste plaats voor verminderde weerstand, wondgenezing en opbouw van bindweefsel. Vitamine C is een bestanddeel van o.a. ARIIX Optimal-V, Moa Superfood Juice, ARIIX Vinali en PureNourish.
Ook vitamine B2 (riboflavine) maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex. Vitamine B2 speelt een rol bij de instandhouding van het zenuwstelsel en de spijsvertering en is belangrijk voor een gezonde huid en gezond haar. Belangrijke bronnen van vitamine B2 zijn zuivel, vlees(waren), groenten, fruit en graanproducten. Bij een tekort aan vitamine B2 kunnen er ontstekingen van de huid ontstaan, voornamelijk bij de mondhoeken. Een vitamine B2-tekort kan leiden tot een verlaging van het hemoglobinegehalte. Dat is riskant: hemoglobine is de rode kleurstof in ons bloed en vervoert zuurstof in het bloed van de longen naar alle cellen in ons lichaam. Vitamine B2 is een bestanddeel van o.a. ARIIX Optimal-V, Moa Superfood Juice.
Vitamine B3 (niacine, nicotinezuur, nicotinamide) maakt onderdeel uit van het vitamine B-complex. Vitamine B3 speelt een belangrijke rol bij de energievoorziening van cellen en bij de werking van het zenuwstelsel en voor een gezonde huid. Vitamine B3 komt voor in vlees en vis, noten, graanproducten, groente en fruit. Daarnaast kan het lichaam vitamine B3 deels zelf aanmaken. Een tekort kan veranderingen in de huid veroorzaken als uitslag en ontstekingen. Ook zijn er effecten op het slijmvlies van de mond, tong en darmen. Vitamine B3 is een belangrijk bestanddeel van o.a. Moa Superfood Juice.
Vitamine B5 speelt een belangrijke rol bij de afbraak van eiwitten, vetten en koolhydraten. Daarnaast is het van belang bij de vorming van een aantal hormonen. Het komt voor in vlees, vis, eieren, aardappelen, melk(producten), groente en fruit. Omdat vitamine B5 in veel voedingsmiddelen voorkomt, treedt een tekort aan vitamine B5 alleen bij ernstige ondervoeding op.
Vitamine B6 (pyridoxine) is belangrijk voor de weerstand en de spijsvertering en speelt een rol bij de vorming van rode bloedcellen en bevordert een goede werking van het zenuwstelsel. Goede bronnen van vitamine B6 zijn vlees, eieren, vis, graanproducten, aardappelen en peulvruchten. Groenten, melk en kaas bevatten vitamine B6 in kleinere hoeveelheden.Bij zuigelingen leidt een tekort aan vitamine B6 tot verschijnselen als stuipen, overgeven en gewichtsverlies. Bij volwassenen zijn verschillende symptomen waargenomen, zoals ontstekingen van de tong en de huid, depressie, verwardheid en aandoeningen van het zenuwstelsel. Vitamine B6 is een bestanddeel van o.a. Moa Superfood Juice, PureNourish, ARIIX Optimals, Sure2Endure en BioLean ProXtreme.
Vitamine B8 (biotine) is belangrijk bij de opbouw en afbraak van koolhydraten en eiwitten, de productie van vetzuren en voor gezond haar en een gezonde huid. Vitamine B8 komt in veel verschillende voedingsmiddelen voor, waaronder eieren, melk, sojaproducten, noten en pinda’s. Bij een vitamine B8-tekort ontstaan er verschijnselen als huidafwijkingen, tongontsteking, verminderde eetlust, moeheid, spierpijn, bloedarmoede en depressie.Vitamine B8 is een bestanddeel van o.a. ARIIX PureNourish Beauty Boost.
Foliumzuur (vitamine B11) speelt een belangrijke rol bij de vorming van rode bloedcellen en het erfelijk materiaal (DNA) en bij de deling van de cellen tijdens de groei. Daarnaast verlaagt foliumzuur het homocysteïnegehalte van het bloed. Een hoog homocysteïnegehalte wordt in verband gebracht met een grotere kans op hart- en vaatziekten. Foliumzuur komt voor in groene groenten, fruit, volkoren producten en in mindere mate in melk en melkproducten. Een tekort aan foliumzuur kan leiden tot afwijkingen van de rode en witte bloedcellen en veranderingen in het beenmerg. Ook kan een foliumzuur-tekort een verminderde opname van verschillende voedingsstoffen in de darm tot gevolg hebben. Andere verschijnselen zijn een verminderde eetlust, gewichtsverlies en vermoeidheid.
Vitamine B12 (cobalamine) voorkomt een bepaalde vorm van bloedarmoede, speelt een rol bij de vorming van gezonde rode bloedcellen en zorgt het voor een goede werking van het zenuwstelsel. Vitamine B12 komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees en zuivel.De meest voorkomende oorzaak van een vitamine B12 tekort is een verstoorde opname in het maagdarmkanaal. Een vitamine B12-tekort heeft een vorm van bloedarmoede tot gevolg, met symptomen als vermoeidheid, ademnood, angina pectoris (pijn op de borst) en een gebrek aan eetlust. Ouderen kunnen als gevolg van een vitamine B12-tekort problemen krijgen met hun geheugen. Vitamine B12 is een belangrijk bestanddeel van o.a. ARIIX Optimals, ARIIX Xceller8, Sure2Endure en BioLean ProXtreme.
Mineralen:
Het mineraal calcium (kalk) geeft stevigheid aan het skelet en gebit en is nodig voor het goed functioneren van de spieren en voor het geleiden van prikkels naar de zenuwen. Calcium is verder onder andere betrokken bij de bloedstolling, de celgroei en de hormoonstofwisseling. Calcium komt vooral voor in zuivelproducten zoals melk en kaas. Brood, groenten, peulvruchten en aardappelen bevatten veel minder calcium dan zuivelproducten, maar dragen wel bij aan de totale calciumvoorziening. Een te lage calciuminname kan leiden tot osteoporose (botontkalking). Wanneer calcium door een tekort aan vitamine D niet voldoende wordt opgenomen, kan osteomalacie (beenverweking) ontstaan. Andere gevolgen van een tekort aan calcium zijn een vertraagde bloedstolling en – bij een ernstig tekort – spierkrampen. Calcium is een belangrijk bestanddeel van o.a. Phytofemme, ARIIX Vinali, ARIIX Optimals, ARIIX Magnical-D. en SiS GO Electrolyte sportdrank.
Chroom is nodig voor een goede werking van insuline en bij het handhaven van het bloedsuikergehalte. Daarnaast speelt het ook een rol bij de vetstofwisseling. Graanproducten met een hoog gehalte aan zemelen bevatten veel chroom. Verder komt chroom vooral voor in biergist, volkorenbrood, groente, rietsuikermelasse, vlees en lever. Bij ernstige ondervoeding kan een tekort optreden. Dit kan leiden tot een verhoogde glucoseconcentratie in het bloed, tot verhoogde cholesterolwaarden in het bloed en gewichtsverlies. Chroom is een bestanddeel van o.a. ARIIX Optima-M en Sure2Endure.
Chloride (chloor) komt met name voor in keukenzout. Het is samen met natrium en kalium nodig voor een goed evenwicht in de vochthuishouding van het lichaam. Zout, dat bestaat uit natrium en chloride, is de belangrijkste bron voor chloride. Chloride komt dus, net als natrium, voor in bijna alle voedingsmiddelen en dranken. Chloride wordt in de vorm van zout toegevoegd tijdens het productieproces, tijdens het bereiden van de maaltijd of aan tafel.
Een tekort aan chloride zal in Nederland niet snel voorkomen omdat chloride in vrijwel alle voedingsmiddelen aanwezig is. Daardoor krijgen ook mensen die een zoutarm dieet volgen nog steeds voldoende chloride binnen.
Fosfor geeft stevigheid aan het skelet. Dit mineraal is ook betrokken bij de energievoorziening van het lichaam en maakt het deel uit van het DNA. Verder is fosfor nodig voor de koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling. Fosfor komt bijna in alle voedingsmiddelen voor. Voedingsmiddelen als melk, vis, vlees en brood bevatten relatief veel fosfor.
Omdat fosfor in bijna alle voedingsmiddelen voldoende aanwezig is, is een tekort aan fosfor bijna niet mogelijk. Een tekort aan fosfor kan onder meer leiden tot anorexia, bloedarmoede, pijn in de botten, verkeerde vorming van de botten tijdens de groei bij kinderen of een toegenomen gevoeligheid voor infecties. Fosfor is een belangrijk ingrediënt van o.a. Moa Superfood Juice.
IJzer is een belangrijk bestanddeel van hemoglobine, een onderdeel van de rode bloedcellen. Rode bloedcellen vervoeren zuurstof van de longen naar de weefsels. IJzer is onmisbaar voor dat transport. Er zijn verschillende soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer komt voor in dierlijke producten zoals vlees(waren), non-heem-ijzer in plantaardige producten, zoals aardappelen, brood en groenten.Bij een tekort aan ijzer kunnen klachten als duizeligheid en een verminderd concentratievermogen optreden. Een tekort aan ijzer leidt tot bloedarmoede (anemie). IJzer is een van de bestanddelen van o.a.ARIIX Vinali en BioLean ProXtreme.
Jodium is nodig voor de vorming van schildklierhormonen die belangrijk zijn voor de groei en de stofwisseling. Jodium komt van nature voor in zeewater, aarde en in drinkwater. Via deze wegen komt jodium in voedsel als zeevis en groenten terecht. Ook melk- en melkproducten leveren een bijdrage aan de jodiuminname. In de Warenwet is vastgelegd dat brood en broodvervangers, vleesproducten, keukenzout en keukenzoutvervangers verrijkt mogen zijn met jodium. Bij een tekort aan jodium kan “krop” (struma) ontstaan. Hierbij zwelt de schildklier op. Bij kinderen heeft dit een achterstand in de lichamelijke en geestelijke groei tot gevolg. Bij volwassenen vertragen de reacties, houden de weefsels vocht vast en vermindert het denkvermogen. Jodium is een van de bestanddelen van o.a. Sugarfree Winrgy.
Kalium is nodig voor de zenuwprikkelgeleiding, het handhaven van een normale bloeddruk, voor het samentrekken van de spieren en voor de energiehuishouding in de spieren. Kalium komt bijna in alle voedingsmiddelen voor. Belangrijke bronnen van kalium zijn aardappelen, brood, zuivel, vlees(waren) en groenten. Wanneer aardappelen en groenten met veel water worden gekookt gaat kalium verloren. Omdat kalium in veel voedingsmiddelen voorkomt, is het onwaarschijnlijk dat er een tekort ontstaat door onvoldoende inname via de voeding. Een tekort kan ontstaan als gevolg van een verhoogd verlies aan kalium door langdurig aanhoudende diarree of braken of door het gebruik van laxeermiddelen. Symptomen bij een tekort aan kalium zijn onder andere spierzwakte en een verstoorde hartfunctie. Psychische stoornissen zoals depressie en verwarring kunnen ook een gevolg zijn van een tekort aan kalium. Kalium is een ingrediënt van o.a. Moa Superfood Juice, ARIIX Rejuveniix, en BioLean ProXtreme.
Koper zorgt dat ijzer wordt vastgelegd in hemoglobine, de rode kleurstof in ons bloed, en speelt een belangrijke rol bij het zuurstoftransport in het lichaam. Koper is ook betrokken bij de pigmentatie van huid en haar en bij bindweefsel- en botvorming. Koper komt vooral voor in orgaanvlees, zeevis, schaal- en schelpdieren, noten en graanproducten. Verder zijn groente en fruit en cacaoproducten bronnen van koper. Een kopertekort is bij de meeste mensen zeldzaam. Het risico op een tekort is groter bij pasgeboren kinderen, te vroeg geboren kinderen en kinderen die ondervoed zijn geweest. Symptomen die vaak voorkomen bij een tekort aan koper zijn bloedarmoede, vermindering van het afweersysteem en botafwijkingen, zoals osteoporose. Koper is een ingrediënt van o.a. BioLean proXtreme, ARIIX Rejuveniix, en ARIIX Optima-M.
Magnesium is nodig voor de energiestofwisseling in het lichaam, de overdracht van zenuwprikkels en het goed functioneren van de spieren. Verder geeft magnesium stevigheid aan het skelet en is het nodig voor de opbouw van onder andere spieren. Magnesium komt in bijna alle voedingsmiddelen voor. Hierdoor is de kans op een tekort aan magnesium erg klein. Bij een langdurig tekort aan magnesium treden klachten op als irritatie van de zenuwen in de spieren, hartritmestoornissen en maagkrampen. Magnesium zit o.a. in BioLean ProXtreme, Phytofemme, ARIIX Rejuveniix, ARIIX Vinali en ARIIX Optima-M.
Mangaan is nodig voor de vorming van botweefsel en bij de stofwisseling van aminozuren, cholesterol en koolhydraten. Mangaan komt voor in granen, rijst, noten, bladgroenten, fruit, vlees, vis en thee. Mangaan is een bestanddeel van o.a. Sugarfree Winrgy en ARIIX Optima-M.
Molybdeen maakt deel uit van verschillende enzymen. Deze enzymen zijn onder andere betrokken bij de afbraak en opbouw van eiwitten in ons lichaam. Molybdeen komt vooral voor in peulvruchten, granen en noten. Andere goede bronnen van molybdeen zijn orgaanvlees, melk en eieren. Het gehalte aan molybdeen in plantaardige voedingsmiddelen is afhankelijk van de hoeveelheid molybdeen in de bodem waarop de voedingsmiddelen groeien.
Natrium is nodig voor een goed evenwicht in de vochthuishouding van het lichaam, voor het samentrekken van de spieren en voor de zenuwprikkelgeleiding. Daarnaast levert natrium samen met het mineraal kalium een belangrijke bijdrage aan de regeling van de bloeddruk. Natrium is in bijna alle voedingsmiddelen en dranken aanwezig. In sommige voedingsmiddelen en dranken komt natrium van nature voor. Een tekort aan natrium zal in Nederland niet snel voorkomen omdat natrium in vrijwel alle voedingsmiddelen aanwezig is. Wanneer een tekort wel voorkomt wordt dit meestal veroorzaakt door verlies van natrium via zweet bij langdurige inspanning. Hierdoor ontstaan verschijnselen van uitdroging. Dit kan voorkomen bij bergbeklimmers en topsporters. Natrium is een van de bestanddelen van o.a. Sugarfree Winrgy en BioLean ProXtreme.
Seleen heeft eenzelfde werking als een antioxidant en gaat de vorming van schadelijke stoffen in het lichaam tegen. Het maakt zware metalen die het lichaam via verontreinigingen binnenkomen minder giftig. Er zijn bovendien aanwijzingen dat het beschermt tegen het ontstaan van prostaatkanker. Seleen is in bijna alle voedingsmiddelen aanwezig. Het gehalte aan seleen in plantaardige producten hangt af van de hoeveelheid seleen in de bodem. Granen zijn over het algemeen rijker aan seleen dan groenten. Ook orgaanvlees (zoals lever en nier), vis en schelpdieren bevatten veel seleen. Bij een tekort aan seleen kan er een verstoring van de werking van de hartspier optreden.
Zink is nodig bij de opbouw van eiwitten en daarmee voor de groei en vernieuwing van weefsel. Daarnaast speelt het een rol bij de opbouw en afbraak van koolhydraten. Zink is onderdeel van het hormoon insuline en het zorgt ervoor dat het afweersysteem goed werkt. Zink komt vooral voor in vlees, vis, haring, bruinbrood, peulvruchten en rijst. Zuigelingen kunnen door een tekort aan zink een groeiachterstand oplopen en ernstig ondervoed raken. Andere gevolgen van een zinktekort kunnen zijn: groeivertraging, verminderde smaak en reuk, huidafwijkingen en nachtblindheid.Zink is een belangrijk ingrediënt bij o.a. ARIIX Optimal-M, BioLean ProXtreme, Sugarfree Winrgy en ARIIX Vinali.
Bron: Vitamine informatie bureau